Mâm cơm ngày Tết miền Bắc có gì

Theo truyền thống, mỗi dịp Tết đến, xuân về, là lúc nhà nhà sum họp, quây quần bên mâm cơm cỗ, cùng nhau chia sẻ về những câu chuyện vui, buồn trong suốt một năm đã qua. Mâm cơm dịp này của mỗi nhà một vẻ, song có những món ăn đi vào tiềm thức, không thể thiếu trong bữa ăn cuối cùng của năm ở miền Bắc. 

Bánh chưng 

Đây là món ăn không thể thiếu trên mâm cơm của người miền Bắc vào dịp Tết cổ truyền. Vào những ngày cuối năm, các thành viên trong gia đình thường tụ họp và cùng nhau gói bánh chưng và trông nồi cả đêm. Đây cũng là ký ức tuổi thơ đẹp đẽ của biết bao thế hệ người Việt. Bánh chưng luộc gồm các nguyên liệu chính như gạo nếp, đậu xanh, thịt lợn, lá dong và được gói thành hình vuông theo khuôn hoặc nếu khéo có thể tự gói tay không. 

Thịt đông 

Tết Nguyên đán diễn ra khi miền Bắc còn giá rét. Do đó, thịt đông thường được lựa chọn làm món ăn chính trong những ngày này. Nguyên liệu thường là phần chân giò heo, bên cạnh đó là cà rốt, mộc nhĩ, bì heo, hạt tiêu... Thịt chân giò cùng các nguyên liệu kèm theo được ninh nhừ, sau đó để đông đặc lại giống món thạch vừa đẹp, ăn lại ngon miệng, phù hợp ngày Tết. 

Hành muối 

Là thứ gia vị làm nên nét đặc trưng của Tết Nguyên đán miền Bắc, mâm cơm Tết sẽ chẳng trọn vẹn nếu thiếu đi vị thơm nồng, chua cay, của những củ hành muối giòn sần sật. Món ăn này còn được người Bắc sử dụng trong những ngày thường để tăng thêm vị đậm đà cho mọi món ăn. 

Giò lụa 

Món giò lụa là thứ không thể thiếu trên mâm cơm cúng gia tiên hay mâm cơm sum vầy ngày Tết của người miền Bắc. Thành phần chính của giò lụa là thịt thăn heo xay nhuyễn. Món ăn ngon nhất khi dùng cùng nước mắm cốt cá đậm đà. Giò lụa được quấn chặt trong lá chuối tươi sau đó luộc chín. Những miếng giò thoảng mùi lá chuối, ngọt vị thịt, làm nên hương vị ngày Tết truyền thống. 

Chả nem 

Những ngày Tết là dịp cả nhà có thời gian cùng nhau gói những chiếc nem thơm ngon cho bữa ăn sum họp gia đình. Chả nem giòn thơm có phần vỏ là bánh đa nem, phần nhân có thịt heo xay, trứng, mộc nhĩ, cà rốt, giá đỗ, rau thơm, hành tây... thái nhỏ. 

Gà luộc 

Trong mâm cơm cúng giao thừa, gia tiên hay mâm cỗ những ngày giỗ... đều không thể thiếu món gà luộc. Gà được chọn phải là con trống, chắc thịt, được luộc thật khéo để gà không bị nứt và da vàng tươi. Khi lên mâm, gà được chặt khéo léo để khi xếp lại vẫn thành hình. 

Xôi gấc 

Những món xôi thường được dùng nhiều trong những ngày lễ, Tết bởi màu đỏ đặc trưng, theo quan niệm của người Việt Nam sẽ đem lại may mắn. Xôi gấc được sử dụng nhiều nhất vào ngày Tết cổ truyền để tượng trung cho sự may mắn, sung túc cả năm. Chúng ta phải chọn gạo nếp dẻo thơm, gấc chín cây thơm, bùi làm nguyên liệu. Xôi gấc thường có phần topping là đỗ xanh hoặc vừng trắng. 

Miến măng 

Miến măng là thứ canh phổ biến vào dịp Tết cổ truyền. Măng được chọn là măng khô hoặc tươi, bên cạnh nước dùng là nước luộc gà hoặc nước hầm xương. Khi chế biến, miến rong thường được thả sau cùng vì nhanh chín. Canh miến măng có phần thịt là xương heo hoặc móng giò. Đây cũng là món ăn thanh mát trong những ngày Tết khi cả gia đình phải nạp nhiều món giàu đạm.

Xem thêm: Các quốc gia ở châu Á ăn gì vào dịp Tết

Tổng hợp.

Ý nghĩa 5 loại bánh Tết truyền thống của Việt Nam

Vào những ngày Tết Âm lịch, mỗi gia đình lại mua về những loại bánh, trái về trưng. Trong đó, có một số loại bánh Tết truyền thống không chỉ có hương vị thơm ngon, hình thức bắt mắt mà chúng còn ẩn chứa những ý nghĩa đặc biệt. 

1. Bánh chưng 

Bánh chưng là loại bánh Tết truyền thống không thể thiếu của mỗi gia đình người miền Bắc. Món bánh này được làm từ gạo nếp, đỗ xanh, thịt mỡ. Gây ấn tượng với lớp vỏ màu xanh của lá dong bao bọc bên ngoài. 

Tương truyền, món bánh truyền thống này xuất hiện từ thời vua Hùng. Bánh chưng có hình vuông tượng trưng cho mặt đất. Những sợi dây lạt buộc chặt bên ngoài dùng để xắt bánh còn thể hiện tinh thần đoàn kết, gắn bó của những thành viên trong gia đình, cũng như sự gắn kết của toàn dân tộc. 

Phần nhân bên trong của bánh chưng cũng mang ý nghĩa sâu xa. Từ nguyên liệu gạo nếp ngon là thức ăn nuôi sống dân tộc ta từ bao đời nay, cũng tượng trưng cho nền nông nghiệp lúa nước truyền thống của Việt Nam. Cho đến lá dong xanh bọc ngoài phần nhân trong ruột bánh, tượng trưng cho ơn sinh thành, bao bọc của cha mẹ. 

2. Bánh tét 

Bánh tét là món bánh Tết của người miền Nam, cũng tương tự như bánh chưng của người miền Bắc. Người miền Nam gói bánh tét hình trụ dài, có phần nhân dàn đều bên trong. Không chỉ có hương vị thơm ngon, mà bánh tét còn mang ý nghĩa lịch sử. Tượng trưng cho hình ảnh người mẹ bao bọc lấy các con. 

Sự hiện diện của bánh tét vào dịp lễ quan trọng của dân tộc này, cũng là lời nhắc nhở công ơn sinh thành của cha mẹ ngày đầu năm. Có như thế, mỗi người con dân Việt Nam mới luôn biết hiếu thảo, nhớ đến công ơn cha mẹ. 

Xem thêm: 6 nét đặc sắc trong cách đón Tết của các nước châu Á

3. Bánh khảo 

Đây là thứ bánh truyền thống không thể thiếu được trong những ngày Tết Nguyên đán đối với người Tày. Làm bánh khảo cũng mất khá nhiều thời gian vì quy trình dài gồm: rang gạo, xay bột, hạ thổ, giã đường, làm nhân, vò bột, vào khuôn... 

Nguyên liệu làm nên món bánh này có sự kết hợp của bột gạo nếp – tượng trưng cho đất mẹ, mùi thơm lừng từ vừng mang ý nghĩa hòa hợp, đoàn kết và vị ngọt của đường phên, rượu trắng thơm nồng tình yêu thương... 

4. Bánh phu thê 

Bánh phu thê (hay còn được gọi là bánh xu xê/su sê), đặc sản của Bắc Ninh không chỉ góp mặt trong các dịp cưới hỏi mà luôn hiện diện trong các dịp lễ, Tết quan trọng. Bánh phu thê truyền thống được gói bằng hai thứ lá, bên trong là lớp lá dong hoặc lá chuối, bên ngoài là lớp lá dừa. Loại gạo để làm bánh phu thê phải là loại gạo nếp cái hoa vàng thơm ngon. 

Bánh phu thê mang ý nghĩa tượng trưng cho lòng thuỷ chung son sắt của các cặp vợ chồng. Phần bột mỏng ôm trọn nhân đậu xanh bên trong, thể hiện sự ôm ấp, chở che ấm áp của tình nghĩa phu thê. Không những vậy, bánh phu thê còn bao hàm trong nó triết lí ngũ hành một cách tinh tế, thể hiện qua 5 màu của bánh: màu trắng của bột lọc và cơm dừa, màu vàng của dành dành dùng làm màu cho vỏ bánh và nhân đỗ xanh, màu đen của hạt vừng, màu xanh của lá và màu đỏ của lạt buộc. Đó là sự hòa hợp của con người với trời đất, là sự hòa hợp giữa người với người và giữa vợ với chồng. 

Xem thêm: Bánh chưng, bánh tét tí hon gây chú ý dịp cận Tết Nguyên đán

5. Bánh cộ 

Bánh cộ, hay còn được gọi là bánh in, là một trong những món bánh đặc sản xứ Huế. Không khí Tết cổ truyền tại Huế luôn mang đập nét ẩm thực. Và chính sự hiện diện của bánh cộ nhiều màu sắc là dấu hiệu nhận biết đầu tiên. Bánh cộ được làm từ bột năng, bột nếp, đậu xanh, đường, các nguyên liệu khác. Sau đó được ép, đúc thành khuôn, mặt đáy của bánh có khắc các hình chữ Thọ, Phúc, Lộc và gói trong giấy ngũ sắc. 

Đây là loại bánh để dùng trong ngày Tết, phục vụ việc thờ cúng và đãi khách. Vào thời xa xưa, chiếc bánh có in hình chữ "THỌ" mang ý nghĩa chúc vua trường thọ. Và dần dần cho đến ngày nay bánh cộ đã trở thành đặc sản không thể thiếu của Huế mỗi dịp đầu năm.

Nguồn: Tổng hợp.

Những món ăn mang đậm hương vị Tết

Mâm cỗ Tết của người miền Bắc không thể thiếu canh bóng hay thịt đông, người Huế yêu thích món tôm chua, còn dân Nam Bộ lại ưu chuộng món thịt kho tàu hay khổ qua nhồi thịt.

Mỗi vùng ở Việt Nam đều có cách đón Tết khác nhau và đặc biệt ẩm thực ngày Tết Nguyên đán cũng đậm nét truyền thống.

Bánh chưng, bánh tét

“Thịt mỡ dưa hành câu đối đỏ - cây nêu tràng pháo bánh chưng xanh”, tất cả hòa quyện vào nhau để cùng mang đến một cái Tết cổ truyền thấm đượm nét văn hóa của mảnh đất Việt khắp mọi nẻo đường. Có ai đã từng ngồi bên bếp lửa đêm khuya để giúp mẹ trông nồi bánh chưng Tết đang số ùng ục khi tiết trời còn đang se se lạnh, để hưởng trọn mùi thơm nức mũi tỏa ra vào những ngày giáp Tết. Có ai đã cùng mẹ tất bật ghé làng nấu bánh chưng để chọn những chiếc bánh xanh ngon và đẹp mắt nhất vì nhà giờ đây không còn nấu bánh đêm 30 Tết như xưa.

Xem thêm: Du xuân đầu năm

Canh bóng thập cẩm

Canh bóng thập cẩm là món ăn không thể thiếu cho mâm cỗ ngày Tết, thể hiện sự cầu kỳ với nhiều kỹ thuật ẩm thực phức tạp. Món ăn cũng được nhiều người ưa thích, thay vì canh măng móng giò vì hương vị thanh mát, không quá ngậy, phù hợp với nhu cầu ăn uống dịp Tết.

Để có một bát canh bóng đầy đủ, nguyên liệu không thể thiếu là bóng làm từ bì lợn, nấm hương, cà rốt, súp lơ, giò, mọc, trứng, thịt lợn thăn và tôm nõn. Các nguyên liệu được chuẩn bị và chế biến riêng trước khi cho vào nấu chung với nhau. Chính vì sự đa dạng của nguyên liệu nên để có được bát canh bóng ngon đòi hỏi người nấu phải kỳ công với từng nguyên liệu.

Thịt đông

Dù Tết luôn là thời điểm lạnh trong năm nhưng thịt đông vẫn là món ăn ưa thích của nhiều người dân miền Bắc. Theo truyền thống, thịt đông chủ yếu được ăn trong dịp Tết Nguyên đán. Tuy nhiên, món ăn này hiện giờ đã có mặt trong cả những bữa cơm gia đình hàng ngày.

Để nấu được một nồi thịt đông không dễ, từ việc chọn nguyên liệu tới thời gian hầm. Thông thường, thịt đông được nấu với thịt lợn, chân giò, tai lợn hoặc thịt gà với mộc nhĩ. Thời gian ninh tùy thuộc vào khẩu vị của mỗi người. Đến khi nào thịt mềm, nước có vị ngọt và trong thì múc ra để nguội, đổ vào bát và để vào tủ lạnh.

Tôm chua Huế

Người Huế đặc biệt cầu kỳ trong việc ăn uống, nhất là mâm cỗ ngày Tết. Món ăn phổ biến trong dịp năm mới của người Huế phải kể tới tôm chua. Tôm được dùng là tôm nước ngọt, tôm đồng với kích cỡ vừa phải, chắc và ngọt thịt. Sau khi được rửa sạch, bỏ vỏ, đầu, đuôi chỉ lấy phần thân, tôm được ngâm với nước phèn chua. Sau đó, người ta cho tôm vào ngâm với tỏi, ớt, măng, để ngoài trời nắng vài ngày trước khi đem vào trong bóng mát.

Khi ăn, thịt tôm mềm và chắc, xen chút vị chua cay của măng, ớt và nước. Món ăn thanh đạm này sẽ át đi vị ngậy của các món khác ngày tết và là một phần không thể thiếu trong mâm cỗ của người Huế.

Thịt kho tàu

Với người dân Nam Bộ, thịt kho tàu là món ăn không thể thiếu trong mỗi dịp Tết. Không chỉ vì hương vị thơm ngon, đậm đà, thịt kho tàu đầy đặn và màu sắc tươi sáng như tượng trưng cho một năm mới đủ đầy và sung túc.

Để có được nồi thịt kho tàu ngon, thịt được chọn phải là thịt ba chỉ hoặc thịt đùi, thái miếng to vuông để khi ăn miếng thịt ngọt và mọng nước. Món ăn được kho với lửa nhỏ liu riu, nước xâm xấp.

Một bát thịt kho hột vịt ngon đòi hỏi người chế biến phải khéo léo và cẩn thận. Thịt không được nát quá nhưng phải mềm và có màu vàng ươm, ngậy mùi nước cốt dừa. Trứng có màu vàng nâu tươi tắn, không bị thâm đen và đảm bảo chín đều từ lòng đỏ tới lòng trắng.

Xem thêm: Một vòng trải nghiệm ẩm thực Đông Nam Á

Khổ qua dồn thịt

Bên cạnh những món ăn nhiều đạm, các bà nội trợ cũng chú trọng đan xen nhiều món ăn thanh mát trong mâm cơm đầu năm. Với những nguyên liệu đơn giản và cách chế biến không cầu kỳ, khổ qua (mướp đắng) dồn thịt là món ăn được ưa thích của người miền Nam trong dịp Tết cổ truyền.

Người đầu bếp khéo léo sẽ biết cách chế biến để át đi vị đắng của khổ qua. Đúng như tên gọi của trái “khổ qua”, người dân miền Nam gửi ước nguyện về một năm mới đến thật nhẹ nhàng, qua đi bao muộn phiền, đau khổ của năm cũ.

Theo Vnexpress