Gạo nếp và các loại bánh làm từ nếp có địa vị vô cùng quan trọng không chỉ ở phương diện ẩm thực mà còn ở đời sống tinh thần của người Việt Nam.
Bánh chưng – Bánh tét
Bánh chưng, bánh tét là sản phẩm được làm ra từ gạo nếp qua đôi bàn tay khéo léo của con người mà thêm dậy vị, dậy hương. Nếu như ngày tết của người dân xứ Bắc không thể thiếu bánh chưng xanh thì tết của người dân miền Trung, miền Nam lại càng không thể không có bánh tét.
Với những nguyên liệu giống nhau: nếp, thịt ba rọi, đậu xanh, chuối...hương vị của bánh chưng - bánh tét khá tương đồng nhau. Phía trong lớp nếp dẻo có nhiều loại nhân như: nhân thịt ba rọi, nhân đậu, nhân chuối... Và điểm khác biệt lớn nhất của 2 loại bánh này chính là hình dàn. Bánh chưng hình vuông được gói bằng lá dong và bánh tét thì hình trụ dài và gói bằng lá chuối tươi.
Bánh gai
Bánh gai là một loại bánh ngọt truyền thống của Việt Nam, bắt nguồn vùng Đồng bằng Bắc bộ và là đặc sản của Thanh Hóa. Bánh có dạng hình vuông, màu đen màu của lá gai, mùi thơm đặc trưng của đậu xanh và gạo nếp.
Nguyên liệu không thể thiếu để làm nên chiếc bánh gai là lá gai, gạo nếp được làm sạch, để khô rồi nghiền thành bột mịn, sau đó trộn với mật mía, lá gai rồi đem vào cối đá giã đến khi thành một khối nguyên liệu dẻo, mịn, có màu đen bóng của lá gai. Nhân bánh được làm từ đậu xanh, dầu chuối, đường, dừa khô nạo nhỏ. Sau đó, bánh được nắn thủ công thành hình tròn rồi cho nhân vào giữa nắm lại và gói vào lá chuối mang hấp chín.
Bánh tro
Bánh tro còn được gọi là bánh ú tro, bánh gio, bánh âm, bánh nẳng... Bánh có màu vàng đậm do gạo nếp được ngâm từ nước tro đốt bằng củi các loại cây khô, sau đó gói trong lá chuối rồi đem luộc, nhân bánh có thể mặn, ngọt hoặc không nhân.
Bánh tro thường ăn với đường hoặc mật. Mỗi vùng có một kiểu gói bánh khác nhau, có nơi gói hình thuôn dài, có nơi gói hình chóp tam giác. Bánh mềm mại vị nhạt tính mát, có màu từ nhạt đến nâu sẫm phụ thuộc loại nước tro sử dụng. Bánh là món ăn mát lành, chống ngấy rất tốt.
Khi làm bánh, người ta thường làm rất tỉ mỉ, kỹ càng từ khâu chọn loại nếp đều hạt, thơm, đến cách gạn nước tro được đốt từ những cây rơm nếp vàng óng, đã được rửa sạch và gói, luộc, rồi cuối cùng mới có thứ bánh thơm nồng cho mọi người thưởng thức.
Bánh khúc
Bánh khúc hay còn gọi là xôi khúc là món ăn mang đậm hương vị của làng quê đồng bằng Bắc Bộ. Chúng được làm từ những nguyên liệu vô cùng thân quen với người Việt như gạo nếp, đậu xanh, thịt lợn… và tất nhiên không thể thiếu 1 loại lá có tên là lá khúc. Chính lá này đã làm nên hương vị đặc trưng của món ăn này.
Để làm nên chiếc bánh khúc đơn sơ đó tưởng dễ mà lại thật khó. Gạo nếp phải là gạo nếp mới, thịt lợn là loại ba chỉ không quá nạc mà cũng không mỡ để đảm bảo ăn không bị ngán hay khô. Thứ đỏng đảnh nhất của bánh khúc chính là nhân đậu xanh bởi loại nhân này dễ bị chua nếu thời tiết có nắng nóng hay nồm ẩm. Vì thế người làm bánh khúc phải xử lý đậu rất kỹ để đảm bảo không làm ảnh hưởng tới hương vị chung của món ăn. Đặc biệt bánh khi hấp phải được lót nồi bằng lá chuối xanh cho thơm, nồi hấp là nồi đất mới có thể giữ nhiệt. Bánh khúc ngon nhất là ăn nóng cùng muối vừng.
Du lịch Việt Nam, nhất định bạn không nên bỏ qua 4 loại bánh này nhé!
Xem thêm: Dân dã món bánh miền Tây
Tổng hợp
