Pháo đài đỏ – Thiên đường trên mặt đất ở Delhi

Vị vua Shah Jahan được thế giới kiến trúc biết đến với công trình vĩ đại dành tặng cho người vợ yêu dấu của mình là Mumtaz Mahal – một kiến trúc là biểu tượng của tình yêu và sự lãng mạn – đó chính là lăng mộ Taj Mahal ở bang Agra của Ấn Độ. Sau đó, khi dời đô từ Agra về Delhi, ông lại ghi dấu với kiến trúc thế giới bằng một công trình kỳ vĩ khác, đó chính là Pháo đài đỏ – nơi từng mệnh danh là thiên đường trên mặt đất ở thế kỷ 17, thu hút đông đảo khách du lịch đến chiêm ngưỡng.  

Có diện tích 92,6 hecta, 14 cổng ra vào, phần tường thành bao quanh pháo đài dài đến 2.500m, chiều cao trung bình 16 – 33m, pháo đài Đỏ thật sự ấn tượng ở mọi thời đại, với rất nhiều các kiến trúc bên trong tường thành phục vụ cho việc thiết triều, nhà ở, nơi làm việc, giải trí của nhà vua, được xây dựng theo kiến trúc Mogon – một lối kiến trúc tổng hợp phong cách của Ấn Độ, Ba Tư, Thổ Nhĩ Kỳ, và Hồi giáo nổi bật bởi đá sa thạch đỏ, vật liệu chính xây dựng nên quần thể kiến trúc độc đáo này. 

Dưới cái nắng hè khá gay gắt, sắc đỏ của pháo đài nằm bên dòng sông Yamuna đã nổi bật ở đường chân trời từ phía xa. Cổng chính của pháo đài là Lahore với lối xây dựng mái vòm hình củ hành đặc trưng kiểu Ấn không lẫn vào các lối kiến trúc khác. Các hình vòm trang trí lớn nhỏ này còn được gọi là amrud hay là vòm ổi, nhưng gọi củ hành là giản đơn, hình tượng và dễ hiểu nhất.

Cổng chính được xây dựng với bố trí hai bảo tháp hình vòm đối xứng, xen giữa hai bảo tháp là bảy tháp nhỏ dáng củ hành làm từ đá trắng. Điều này thể hiện rõ quan điểm quen thuộc trong việc sử dụng các con số lẻ may mắn như 3 – 5 – 7 – 9 vào kiến trúc, và đó cũng là một đặc trưng của văn hoá Hindu. Từ cổng Lahore, dễ thấy phần tường thành bảo vệ Pháo đài đỏ hợp thành từ nhiều phiến đá sa thạch lớn, được gọt đẽo công phu, sắp xếp cẩn trọng tạo nên sự bề thế, khó có thể xâm phạm. 

Đi sâu vào không gian của Pháo đài đỏ, từng toà kiến trúc mang những công năng riêng dành cho hoàng tộc là những chuyện kể đầy thú vị về sự thịnh vượng của một vương triều Shah Jahan năm xưa.

Xem thêm: Những khách sạn từng là cung điện xa hoa nhất Ấn Độ

Những dãy phòng dành riêng cho hoàng đế sử dụng, nhà ăn, nhà ngủ, nhà cầu nguyện, các sảnh đường nối với lâu đài dành riêng cho quý bà, toà tháp nơi nhà vua đứng trước thần dân trong các nghi lễ hàng ngày… với tên gọi như Nahr-i-Behisht, Mumtaz Mahal, Mussaman Burj, Diwan-i-Khas… mỗi nơi mang một vẻ đẹp, một phong cách trang trí trong kiến trúc rất riêng, đem lại cho tổng thể Pháo đài đỏ xứng danh là một "thiên đường mặt đất". 

Ngoài sắc đỏ là chủ đạo, Pháo đài đỏ có một số kiến trúc là sự pha trộn nhiều màu sắc bắt mắt khác như Rang Mahal, mệnh danh là "cung điện sắc màu", nơi khắp các bức tường, trần nhà, đều sử dụng chất liệu nổi bật là đá cẩm thạch trắng, trên đó mang các chi tiết chạm, khảm các hoa văn trang trí bằng đủ màu sắc khác nhau. Các ô cửa sổ cũng là một phiến đá nguyên khối, chạm lộng lên những hoa văn cực kỳ tinh tế. Vòm trần của kiến trúc này được ghép những chi tiết trang trí bằng thuỷ tinh, tạo hiệu ứng lấp lánh đẹp mắt nên còn có tên gọi khác là "cung điện những chiếc gương".

Xem thêm: Top những điểm du lịch ở Ấn Độ đáng ghé thăm

Tổng hợp